اختیارات سازمان مهاجرت گسترده است | ساختار تغییر می‌کند

حالا لایحه در کارگروه‌های این کمیسیون در حال بررسی است و در مرحله‌ی بعد به صحن مجلس خواهد رسید. عزم وزارت کشور دولت چهاردهم افزایش تعداد نمایندگانی است که خواستار قانون‌گذاری در مسیر حل چالش اتباع خارجی هستند چون مسیر این لایحه را تسریع می‌کند. اما فرازهای مهم این لایحه شامل چه مواردی است؟ در این لایحه فقط بحث اقامت مطرح شده یا بحث‌هایی درباره تابعیت اتباع نیز در آن وجود دارد؟ محمدصالح جوکار -رییس کمیسیون شورا‌ها- در گفتگو با فراز به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.

در لایحه تشکیل سازمان ملی مهاجرت چه موضوعاتی مورد توجه قرار گرفته است؟

کلیات و عناوین این لایحه در برنامه هفتم تصریح شده است اما جزییات و وظایف برای شورای هماهنگیِ اقامت و سازمان که جنبه اجرایی دارد، مواردی است که باقی‌ مانده. شورای هماهنگی، شورای تصمیم‌گیری برای هماهنگی امور مختلف است و سازمان امور اجرایی را برعهده خواهد داشت. شورا در آینده تشکیل خواهد شد. بیشتر بحث‌هایی که مطرح می‌شود مربوط به سامان‌دهی اتباع خارجی در ایران است. موضوع این است که سامان‌دهی چگونه انجام شود. همچنین تعریف شرایط برای دریافت روادید تحصیلات، کار و اشتغال، نخبگان فرهنگی و هنری و سرمایه‌گذاری در دستور کار است.

برای این اقامت‌ها بازه‌ی زمانی هم در نظر گرفته شده است؟

مجوزهای اقامت‌ موقت و یک ساله، سه ساله، پنج ساله و هفت ساله هستند. در این طرح فرآیند‌هایی که باید طی شود تا افراد شرایط لازم را برای اخذ اقامت یا تغییر شرایط اقامت (به‌طور مثال از یک سال به سه سال) نیز احصاء خواهد شد. آنچه برای ما اهمیت دارد تجمیع ارائه خدمات و مسائل مربوط به اتباع از ورود تا خروج آنها به‌صورت قانونی در این سازمان است.

تشکیل این سازمان برای دولت بار مالی ندارد؟

اکنون در وزارت کشور مدیرکل اتباع داریم. در سطح استان‌ها نیز اداره کل اتباع وجود دارد که کار‌ها را انجام می‌دهند. بنابراین اداراتی که امروز کار را انجام می‌دهند می‌توانند در آینده و با تشکیل سازمان ملی مهاجرت همچنان کار‌ها را پیگیری کنند. ضمن اینکه تمرکز بر فعالیت‌های موازی نیست، بلکه تعطیل‌ کردن موازی‌کاری‌ها است تا همه در سازمان ملی اقامت تجمیع شوند. ممکن است امروز دستگاه‌هایی متولی امر باشند اما فردا این مسئولیت را نداشته باشند، بنابراین تجمیع فعالیت‌ها، داده‌ها و اطلاعات در یک سازمان کار‌ها را تسهیل می‌کند و سازمانی نشان‌دار تشکیل می‌شود که در جریان مسائل مرتبط با اتباع خارجی قرار دارد. وظایف این سازمان از صدور روادید، صدور کارت اقامت، ارائه خدمات بعدی و اخذ عوارض و مالیاتی که احتمالا برای آنها تصویب می‌شود، گسترده است. بنابراین ساختار تغییر می‌کند. البته چون در برنامه هفتم تشکیل سازمان آمده، برای دولت بار مالی ندارد و منابع آن در برنامه دیده شده است.

بحث‌هایی نیز درباره ازدواج شرعی اتباع خارجی برای اخذ تابعیت مطرح شده است. آیا چنین مواردی در طرح تشکیل سازمان مهاجرت وجود دارد؟

خیر، بحث ازدواج شرعی اتباع برای تابعیت در این طرح وجود ندارد. در واقع در این طرح بحث تابعیت مطرح نیست و فقط شامل موضوع اقامت برای کسانی است که قصد حضور موقت برای کار، تحصیل و سرمایه‌گذاری در ایران دارند یا نخبه فرهنگی، سیاسی و اجتماعی هستند.